این استاد دانشگاه با بیان اینکه ابان نزدیک می‌شویم بازارساز‌ها نرخ را بالا می‌برند، گفت: درباره  قیمت دلار من نمی‌فهمم این بازار که می‌گویند اصلا کجاست. البته پیدا کردن منشا این اتفاق کار سختی نیست؛ بالاخره من به عنوان یک صراف از یک جا نرخ را می‌گیرم، یا کسی پیام می‌دهد یا تلفن می‌زنند و مثلا می‌گویند قیمت ۱۱۲۰۰ تومان، یک ساعت بعد می‌گویند ۱۲ و دو ساعت بعدش ۱۳ هزار تومان.

سپرده‌های ۲۰ درصدی در آستانه سررسید

یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها و دلایل رشد نقدینگی در سطح کشور سررسید گواهی سپرده‌های ۲۰ درصدی است که سال گذشته برای کنترل نقدینگی فروخته شد. بر این اساس حدود یک سال پیش بود که بانک مرکزی با هدف مدیریت بازار ارز، اجازه انتشار گواهی سپرده‌های ریالی را با سود ۲۰ درصدی به بانک‌ها داد.

انتشار این اوراق در سال گذشته، در شرایطی صورت گرفت که حدود شش ماه پیش از آن بانک مرکزی شبکه بانکی را ملزم به رعایت نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار یعنی ۱۵ درصد برای سپرده‌های یکساله و ۱۰ درصد برای سپرده‌های کوتاه‌مدت کرده بود، اما همین چراغ سبز بانک مرکزی برای افتتاح سپرده‌های ۲۰ درصدی باعث شد که بانک‌ها رقابت فشرده‌ای را برای جذب پول بیشتر در مدت دو هفته کلید بزنند.

نتیجه این رقابت اینگونه شد که تنها در مدت دو هفته ۲۴۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب این گواهی‌های سپرده در سیستم بانکی جذب و برای یکسال حبس شد.

نکته مهم این بود که اگر مشتری می‌خواست گواهی یاد شده را پیش از سررسید بازخرید کند، بانک این سپرده را با نرخ ۱۴ درصدی بازخرید می‌کرد که رقمی زیر نرخ اعمالی بانک‌ها بود. بنابراین مشتریان ترجیح دادند تا سپرده‌های خود را تا پایان مدتشان حفظ کنند.

کاهش سود سپرده ها توسط بانک مرکزی

در سایه این اقدام بود که به استناد آمارهای بانک مرکزی سهم سپرده‌های بلندمدت از کل سپرده‌های بانکی از ۸/ ۴۸ درصد به ۴/ ۵۴ درصد رسید و سهم سپرده‌های کوتاه مدت از ۶/ ۲۹ درصد به ۱/ ۲۶ درصد کاهش یافت. بنابراین حالا بازار ارز کشور، بیم خود را از ورود این حجم عظیم نقدینگی با جهش نشان داده و بسیاری بر این باور هستند که با توجه به ثبات نسبی حوزه ارز، این احتمال وجود دارد که صاحبان این سپرده‌ها تصمیم به خرید ارز برای حفظ سرمایه خود کنند.

افزایش نقدینگی از عوامل افزایش قیمت دلار

قیمت دلار امروز چند است ؟ به جز موضوع سپرده‌ها، نکته دیگری که این روزها آرامش بازار را برهم زده، افزایش نقدینگی ناشی از حقوق و دستمزد است. بر این اساس بسیاری از کارگران و کارمندان در ماه‌های پایانی سال، عیدی و سنوات خود را می‌گیرند و این احتمال وجود دارد که این نقدینگی به سمت بازار ارز و طلا برود.

افزایش تقاضای پایان سال

در همین حال نکته‌ دیگری که هرساله آرامش بازار ارز را برهم می‌زند، موضوع افزایش شدید تقاضا برای ارز در پایان سال است. بر این اساس بسیاری از افرادی که در تعطیلات نوروز قصد انجام سفرهای خارجی دارند، برای خرید ارز خود وارد بازار می‌شوند. علاوه بر این شرکت‌ها نیز برای تسویه‌حساب‌های خود و پرداخت بدهی‌های ارزی در پایان سال، دست به خرید ارز می‌زنند که هر دو موضوع توانسته تا حدودی آرامش بازار ارز را برهم بزند.

مجید شاکری ، درباره علت بروز التهاب در بازار ارز، اظهارداشت: بعد از موضوع کانادا و دوبی، موضوعی که تحولات دو روز اخیر به آن مرتبط است، FATF بود.

FATF باعث کاهش قیمت دلار در بازار شد

وی افزود: در جلسه مجمع عمومی گروه ویژه اقدام مالی FATF، ایران در حالت تعلیق باقی ماند و به لیست سیاه بازنگشت و این خبر خوب فضای مثبتی ایجاد کرد و باعث شد تصمیم به کاهش نرخ ارز در صرافی‌های بانک‌ها گرفته شود اما این تعجیل در کاهش نرخ ارز موجب ایجاد اختلاف قیمت بین ارز صرافی‌های بانک‌ها و ارز بازار و در نتیجه به وجود آمدن یک آربیتراژ در بازار ارز شد.

این کارشناس بازار ارز ادامه داد: همین مساله باعث شد در مقابل صرافی‌های بانک‌ها صف شکل بگیرد و به نفع فعالان بازار ارز بود قیمت‌ها در چنین شرایطی بالا برود تا چیزی را با قیمت پایین‌تر خریده‌اندرا گران‌تر بفروشند. البته این موضوع مربوط به دیروز بود و امروز اصلاح شد.

بهای اونس طلا و قیمت دلار 

وی تصریح کرد: اما نکته خیلی مهمی که وجود دارد موضوع طلاست. بهای اونس طلا افزایش یافته و با توجه به اینکه یکی از روش‌های محاسبه ارزش واقعی ارز، نسبت بین طلا و ارز است، معادل ریالی بهای دلار هم افزایش یافته است. البته این به معنای آن نیست که بانک مرکزی اقدام به فروش سکه کند بلکه باید روش محاسبه قیمت ارز و ساختار بازار ارز تغییر کند.

شاکری با بیان اینکه روش محاسبه و ساختار بازار ارز با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی اصلاح می‌شود، گفت: در حال حاضر به طور کلی اینگونه است که قیمت ارز دوبی مشر متشکخص می‌شود و بعد از آن قیمت سبزه میدان و قیمت معاملات فردایی مشخص می‌شود و این نرخ‌ها قیمت نقدی ارز در بازار داخل کشور را مشخص می‌کند و به همین دلیل هم قیمت ارز در ساعت 11 مشخص می‌شود.

این کارشناس بازار ارز ادامه داد: اما وقتی بازال ارزی باشد، در ساعت 8 صبح یک آپشن در تهران می‌گذارند و قیمت مشخص است و این کار، راهبری قیمت‌ ارز را انجام می‌دهد و به تدریج مبنای دوبی، سبزه میدان و بازار فردایی حذف کمرنگ و حذف می‌شود.